Borsa hakkında bir şeyler okumaya başladığınızda veya haberlere baktığınızda, “piyasalar ayı eğilimi gösteriyor, dolar boğa piyasasına girdi,” gibi tabirler görürsünüz. Bunlar size ilk başta hem komik hem de saçma gelebilir. Ama bunlar borsadaki fiyat eğilimleri hakkında bilgi veren kavramlardır.
Fiyatların düşüş veya yükseliş eğiliminde olduklarını, bu tabirlere göre anlarsınız. Yani dolar boğa piyasasına girdi deniyorsa yükseliş eğilimi göstermeye başlamıştır. Ayrıca bu piyasaları iyi bir şekilde takip edebilirseniz ekstra para kazanma imkanı da bulmuş olacaksınız.
Şimdi borsada ayı ve boğa piyasası nedir, nasıl oluşur konularına detaylarıyla birlikte göz atalım:
İçindekiler
Borsada Ayı Piyasası (Bear Market) Nedir?
Ayı piyasası, piyasanın karamsar ve fiyatların uzun süre düşüşte olacağını belirten bir durumdur. Ayı piyasası aşağı yöndeki piyasa trendine verilen addır. Ayı piyasası, düşüş yaşanan borsa piyasasına denir.
Piyasadaki düşüş %20 oranını aşmaya başladığında ayı piyasasına girilmiş demektir. Örneğin; bir yılda % 1600 oranında değer kazanan bitcoin, ardından durgunluk sürecine girdi. Son zirvesinden % 20 oranında düşüş göstermesi nedeniyle uzmanlar, bitcoin ayı piyasasına mı giriyor sorularını sormaya başladı.
Hisse, endeks ve borsa satıcısının çok ama alıcısının az olduğu durumların bulunduğu piyasadır. Amaç, alım-satım arasındaki farktan kar elde etmektir. Borsa stratejileri bu kavrama göre uygulanmaktadır.
Ayı piyasasının oluşumunu 3 aşamada gözlemleriz;
- İlk aşamada piyasadaki fiyatların düşmeden önce en yüksek seviyede olduğu zaman yatırımcılar, yatırım araçlarını elden çıkararak azaltmak isterler.
- İkinci aşamada ise piyasadaki düşüş başladığında yatırımcılar açısından panik havası oluşmaya başlar. Fiyat düşüşünden sonra yaşanan panik havasından sonra tekrar canlanma dönemi beklenir.
- Son aşamada fiyatların düşmesiyle birlikte tekrar canlanma dönemi başlar. Kötü olayların sonu gelir ve yavaş yavaş alıcılar piyasaya geri döner, alımlar başlar.
Borsada Boğa Piyasası (Bull Market) Nedir?
Boğa piyasası, ayı piyasasının tam tersidir. Borsada yükselişi ifade eder. Boğa piyasasında trend yükseliş trendi olarak tanımlanır. Yükseliş trendinde olan ve geleceği iyimser olan borsa piyasasına boğa piyasası denir.
Ayı piyasasında olduğu gibi bu terim de 18.yy’da Londra’da kullanılmaya başlanmıştır. “Boğaların boynuzları sayesinde her şeyi yukarı kaldırması” inancıyla kökeni olan bu terim piyasaların gelecekteki fiyatlarının yükseleceği beklentisi içerisindedir.
Alıcıların almak için istekli olup, satıcıların isteksiz olduğu piyasadır. Bu piyasanın genel amacı ise alımı düşük fiyattan gerçekleştirip, daha yüksek fiyattan satarak kar elde etmektir.
Boğa piyasasının oluşumunu da 3 aşamada gözlemleriz;
- İlk aşama diğer bir adıyla toplama aşamasında önceden düşen fiyatların getirdiği zarar ve sıkıntı yaşayan yatırımcıların, ellerindeki yatırım araçlarını düşük fiyattan satmaya başlamasıyla birlikte diğer büyük yatırımcılar bu araçları satın almaya başlar. Fiyatların en düşük değerinden %20 oranında artmasıyla boğa piyasasına girilir.
- İkinci aşamada fiyatta değişiklikler ve dalgalanmalar başlar. Bu dalga, diğer yatırımcıları da teşvik eder ve onlarda satın almaya başlar. Kötü olan tüm olaylar biter ve iyimserlikle yaklaşılır.
- Son aşamada ise en küçük alıcı bile alım dalgasına ayak uydurur ve fiyatlardaki düşüşün bittiği, doygunluğa ulaştığı ve piyasayı etkileyecek alıcıların kalmadığı andır. Boğa piyasası, tekrar bir fiyat düşüşü ile yaşadığı dalgalanmaların başlamasıyla sona erer.
Ayı piyasası ile boğa piyasası arasındaki farkı özetleyecek olursak; ayı piyasası gelecekte işlerin daha kötüye gideceğini ifade ederken, boğa piyasası fiyatların gelecekte yükseleceği beklentisindedir.
Bu piyasaları birbirinden ayırt etmek için bir ipucu verelim. Ayılar, karşısındaki ava saldırırken pençelerini aşağı doğru sallarlar. Bu ayı piyasasının aşağı yönde hareket ettiğini ifade eder. Boğalar ise karşısındaki ava saldırırken boynuzlarını takıp yukarı doğru sallarlar. Bu da boğa piyasasının yukarı yönde olduğunu ifade eder.
Borsa ayı piyasası nasıl oluşur?
İlk olarak yatırımcılar düşüşten önceki en yüksek seviyede yatırım araçlarını elinden çıkarır ve düşüşü tetiklerler. İkinci aşamada düşüşle birlikte panik havası ortaya çıkar ve tekrar canlanma beklenir. Fiyatlar düştükten ve canlanma dönemi başladıktan sonra alıcılar piyasaya giriş yapar ve alımlar başlar.
Borsa boğa piyasası nasıl oluşur?
İlk aşamada piyasanın toplanma aşamasında zarar eden yatırımcılar elindeki yatırımları düşük fiyattan satmaya başlar ve bunun beraberinde büyük yatırımcılar da bu yatırım araçlarını alır. Bu alımlardan sonra piyasa yükselişe geçer ve diğer yatırımcılar da piyasaya katılır.
- Hisse Senedi Fiyatı Nasıl ve Neye Göre Belirlenir? - 15 Nisan 2023
- Ziraat Bankası Sim Kart Bloke Kaldırma İşlemi Nasıl Yapılır? - 24 Aralık 2022
- Borlu Yalıtım Bayiliği Veren Firmalar | Starbor Bayilik - 3 Nisan 2022